W Kongresie wzięło udział ponad 200 naukowców z całego świata. Miały miejsce prezentacje i sesje plakatowe. Jedną z 28 była prezentacja Jerzego Grycana “Fundamental stage of development in table tennis (polish experience)”.

Tłumaczenie z angielskiego.

ITTF-SSC 2017. Jerzy Grycan, FUNdamenty, od marzenia do Mistrzostwa w tenisie stołowym 2010-2017

 

1. Wstęp

Cel artykułu.  Celem jest opisanie przebiegu realizacji programu „FUNdamenty, od marzenia do Mistrzostwa w tenisie stołowym” w Polsce w latach 2010-2017. W artykule chcemy odpowiedzieć na następujące pytania: (a) jak rozwijają się ludzie w ramach programu (trenerzy, dzieci)? (b) jak rozwija się kultura szkoleniowa (relacje między ludźmi)? (c) jak rozwija się system szkolenia dzieci (kluby, klasy, szkółki)? (d) jakie wnioski wypływają z monitorowania programu dla dalszego jego doskonalenia?

System szkolenia.  System szkolenia w tenisie stołowym to zbiór powiązanych ze sobą elementów: ludzi, środków materialnych, procedur oraz celów. Wizja integralnego tenisa stołowego uwzględnia trzy aspekty: (a) rozwój osobisty ludzi (kapitału ludzkiego) czyli mistrzostwo osobiste zawodników, trenerów, liderów organizacji, rodziców; (b) rozwój kultury (kapitału społecznego) czyli synergii, komunikacji opartej na dobrym porozumieniu i zaufaniu, ‘atmosfery’ zespołu itp.; (c) rozwój systemu czyli procesów monitorowania, wyznaczania celów i zadań, organizowania i zarządzania szkoleniem, planowania, realizacji i weryfikowania funkcjonowania całej organizacji [8]. Z badań nad systemem szkolenia w Polsce wynika, że szczególnie słabym ogniwem są pierwsze etapy: okres wstępny i podstawowy (dzieci w wieku 6-12 lat) [7].

Etap FUNdamenty.  Etap FUNdamenty [1] jest częścią wieloletniego procesu rozwoju sportowca i dotyczy dzieci w wieku 6-12 lat. Jest to najlepszy okres do opanowania kompletnej techniki gry. Ten etap możemy podzielić na dwa podetapy: FUNdamenty 1- dla dzieci w wieku 6-8 lat, mający na celu opanowanie podstaw motorycznych i technicznych; oraz FUNdamenty 2 – dzieci w wieku  9-12 lat, dotyczący pełnego opanowania gry w wybranym stylu.

Program FUNdamenty. W 2010 roku zainicjowaliśmy autorski program Jerzego Grycana „FUNdamenty od marzenia do Mistrzostwa”, który miał następujące założenia: (a) zbudowanie systemu szkolenia dzieci w wieku 6-12 lat; (b) wykorzystanie światowej wiedzy [1,3-6, 8-24, 27,29-44] jaka istnieje na temat szkolenia i edukacji dzieci w różnych systemach, ze szczególnym uwzględnieniem wiedzy jak się szkoli mistrzów świata (gdzie jest wiedza najbardziej oparta na dowodach); (c) wyszkolenie trenerów, nauczycieli wychowania fizycznego oraz rodziców, aby potrafili organizować i rozwijać szkolenie dzieci; (d) rozwój kultury opartej na zasadzie Mistrzostwa [14], uważności oraz współpracy[2,8,26]; (e) rozwój systemu – sieci szkółek, klas i klubów, w których prowadzone jest szkolenie FUNdamenty 1 i FUNdamenty 2; (f) stałe przygotowywanie i udoskonalanie nowych materiałów szkoleniowych do realizacji programu. W latach 2010-2017 w ramach programu zrealizowaliśmy m.in.: ponad 200 dni całodziennych warsztatów dla trenerów/liderów w ponad 20 miastach; ponad 500 dwugodzinnych skype’owych telekonferencji; ponad 150 trenerów ukończyło pierwszy etap szkolenia rocznego FUNdamenty 1; ponad 30 trenerów ukończyło drugi etap rocznego programu FUNdamenty 2; prawie 1000 dzieci uczestniczyło w 23 obozach letnich i zimowych; do tej pory w programie uczestniczyło szacunkowo ponad 2000 dzieci szkolonych w różnych miejscach Polski;

 

2. Metoda badań

Badanie w działaniu. W pracy wykorzystano metodę badania w działaniu Ernesta T. Springera [28]. W procesie wieloletniego badania stosowano procedury: (a) obserwowanie -zbieranie danych; (b) myślenie – badanie i analizowanie: co się dzieje? jak? dlaczego? (c) działanie – plan, realizacja i ewaluacja.

After Action Review. Jednym z głównych narzędzi stosowanych systematycznie po każdym cyklu szkolenia jest metoda After Action Review [25]. W ramach tej metody uczestnicy programu odpowiadali na następujące pytania:  (a) Co było naszym spodziewanym wynikiem? Co zostało zaplanowane? (b) Jakie osiągnęliśmy rezultaty? Co się naprawdę wydarzyło? (c) Co spowodowało nasze rezultaty? (d) Co utrzymamy lub poprawimy? Co możemy zrobić lepiej następnym razem?

Inne narzędzia badawcze. W procesie badania różnych aspektów szkolenia wykorzystano narzędzia do badania poziomu cech motorycznych [8], badanie struktury umiejętności technicznych wg metody Wang Jiazheng’a i Wu Xiuwen’a [8], testowania jakości techniki gry wg Liu Tianyang’a [18], analizy gry wg Wu Huanqun’a [8, 36] oraz odporności psychicznej James’a Loerh’a [8].

 

3. Wyniki

3.1. Rozwój osobisty młodych zawodników. Wydaje się, że dotychczas najbardziej rozwijają się te dzieci, które realizują oferowany program:

• w treningu motorycznym – lubią sport i chętnie realizują wszystkie ćwiczenia koordynacji, zwinności, szybkości, mocy (a nie spędzają gros czasu przed komputerem);
• w treningu mentalnym – w dużym stopniu rozwinęły w sobie wewnętrzną motywację do stałego doskonalenia swoich umiejętności techniczno-taktycznych, sprawności fizycznej, pozytywnej postawy oraz uważności;
• w treningu technicznym – rozumieją priorytetowe znaczenie nauki dla doskonalenia techniki na etapie rozwoju w jakim są i wiedzą dlaczego:

– na każdej lekcji stosujemy prezentacje najlepszych światowych wzorców w danej technice, robimy trening imitacji, wieloma piłkami, jedną piłką, zadania testujące, monitorujemy ruch kamerą wideo, podsumowujemy każdą sesję treningową;

– pod koniec każdej lekcji treningowej zachęcamy dzieci do podsumowania swojej postawy, uważności i jakości treningu, zachęcamy do prowadzenia dzienniczka treningowego;

– po każdym cyklu/obozie robimy wspólnie z dziećmi i zespołem trenerów “charakterystykę zawodnika” gdzie podsumowujemy postępy, wyniki testów itp.;

– w treningu technicznym wykorzystujemy prezentacje techniczne najlepszych światowych materiałów szkoleniowych, jak na przykład “Dahao pingpangqiu” ucząc jednocześnie dzieci podstawowych pojęć technicznych w języku chińskim, bo nie ma ich odpowiedników w języku polskim itp.;

• w treningu taktycznym (podobnie jak w treningu technicznym) ćwiczą z motywacją i zrozumieniem dlaczego: podczas zawodów wewnętrznych stosujemy prezentacje zasad i strategii taktycznych, uważnie śledzimy co działa, a co nie działa, zawodnicy po grach dzielą się swoimi refleksjami, trenerzy podsumowują razem występy, przeprowadzamy wywiady z dziećmi  tak, aby maksymalnie rozwijać świadomość taktyczną;

3.2. Rozwój osobisty trenerów i liderów organizacji. Wydaje się, że tej pory w programie najbardziej rozwijają się ci trenerzy, którzy:

• uczestniczą aktywnie w warsztatach dla trenerów dotyczących treningu techniczno-taktycznego  (F1, F2), fizycznego (F0), mentalnego (F3), oraz konstruowania systemu szkolenia (F4);
• stale uważnie studiują materiały szkoleniowe dotyczące różnych aspektów szkoleniowych i organizacyjnych;
• biorą aktywny udział w obozach, podczas których prowadzą przez 10 dni szkolenie grupy pod superwizją i przy współpracy z innymi trenerami oraz uczestniczą w odprawach wieczornych po każdym dniu, analizach technicznych, analizach zawodów itp.;
• uczestniczą aktywnie w cotygodniowych telekonferencjach, podczas których omawiamy pełne spektrum spraw szkoleniowych i organizacyjnych oraz bieżące problemy;
• w największym stopniu potrafią przenieść wiedzę i umiejętności rozwijane podczas warsztatów, obozów i telekonferencji do codziennej pracy w swojej szkółce, klubie.

3.3. Rozwój kultury. Najlepiej rozwijają się kluby i zespoły ludzkie, które kultywują kulturę opartą na dążeniu do Mistrzostwa osobistego, zdrowej komunikacji oraz współpracy:

• biorą szczególnie aktywny udział w szkoleniach, telekonferencjach, obozach;
• w największym stopniu uczestniczą w cotygodniowych telekonferencjach;
• w największym stopniu rozwinęły narzędzia skutecznego komunikowania się wewnętrznie i zewnętrznie (z władzami lokalnymi, szkolnymi, rodzicami, innymi uczestnikami programu) stosując w codziennej praktyce narzędzia komunikowania zaproponowane w programie U-lab Otto Scharmera: „obecność”, „aktywne słuchanie”, „rozmowy w organizacjach”, „empatyczny spacer”, „klinika przypadku” itp.;
• stale wymieniają doświadczenia szkoleniowe i organizacyjne podczas warsztatów, telekonferencji, obozów, zawodów;
• biorą udział we wspólnych przedsięwzięciach, zwłaszcza podczas obozów np. wyjściach do muzeów, wycieczkach, rejsach statkiem, spotkaniach z ciekawymi ludźmi, w programach artystycznych podczas ognisk, oglądaniu inspirujących filmów (“As One”, “Pollyanna”, “Bragden”, „Peaceful warrior” itp.) a także śpiewaniu specjalnie napisanych na obóz piosenek o treściach motywujących do rzetelnego treningu.
• tworzą środowiska, które zaspokajają podstawowe potrzeby dzieci – zainteresowania, uznania, zaufania, szacunku, samodzielności, odpowiedzialności [24].

     3.4. Rozwój systemu szkolenia dzieci 6-12. Najlepiej rozwijają się kluby, które:

• mają szczególnie zaangażowanego lidera/liderów, który zainicjował główne procesy integralnego rozwoju ludzi, relacji oraz systemu;
• stworzyły kilkuosobowe i uczące się zespoły – sztaby trenerskie;
• tworzą razem uczącą się organizację: dobierają ludzi, którzy dążą do mistrzostwa osobistego; mają wspólna wizję; wspólnie wyznaczają kolejne cele, realizują je i podsumowują;
• tworzą warunki do praktycznie nieograniczonej czasowo możliwości trenowania przez dzieci najbardziej utalentowane;
• tworzą sieci szkółek wokół centralnego miejsca, w formie klas i szkół sportowych;
• rozwijają szczególnie dobre relacje z rodzicami, którzy pomagają i inwestują w swoje dzieci;
• wprowadzają system stałego monitorowania szkolenia, który dotyczy trenerów i zawodników – podsumowanie ćwiczenia, lekcji treningowej, sezonu, testy motoryczne, techniczne, analizy gier, kwestionariusz odporności psychicznej itp.;
• w procesie planowania uwzględniające projektowanie: (1) przemyślanych ćwiczeń, (2) integralnej lekcji, (3) planu rocznego oraz (4) planu perspektywicznego.

 

4. Dyskusja i wnioski.

Mamy świadomość, że daleko nam jeszcze do poziomu jaki wyznaczają Chiny i czołowe kraje Azji. W polskim społeczeństwie zanika moda na uprawianie sportu w ogóle, a moda na tenis stołowy w szczególności. Tenisa stołowego nie ma w mediach głównego nurtu w Polsce. Istnieją różne media internetowe, które zazwyczaj zajmują się totalną destrukcją. Program FUNdamenty to innowacyjny program, który bardzo różni się od standardów w polskich klubach, gdzie jest rekreacyjne szkolenie i prowadzenie indywidualnych lekcji z „najzdolniejszymi” dziećmi. Nie mamy współpracy naukowej z uczelniami. Na akademiach wychowania fizycznego nie szkoli się trenerów tenisa stołowego, w związku z tym absolwenci, będący nauczycielami wychowania fizycznego, nie znają podstaw tenisa stołowego. W Polsce upadł status społeczny trenera. Trenerzy pracują bez gratyfikacji finansowych. Mamy wiele wyzwań – np. rozwój umiejętności radzenia sobie z trudnymi emocjami podczas zawodów oraz traktowania błędów, przeciwności i porażek jako lekcji do odrobienia. Szczególnym wyzwaniem jest tworzenie jednorodnych wiekowo grup 6-7 latków którzy razem realizują program. Grupa ludzi związanych z programem jest mała, jest więc potrzeba dalszego rozwoju synergii i spójności. Można pewnie znacznie ulepszyć stronę internetową i marketing. Praca nad systemem w tych warunkach wymaga od trenerów ogromnych poświęceń osobistych.

Można jednak wysnuć wiele pozytywnych wniosków oddziaływania programu:

• W największym stopniu rozwinęły się trzy kluby: Bogoria Grodzisk Mazowiecki, LKTS Luboń, MKS Czechowice-Dziedzice; kluby te mają rozbudowane sieci szkółek wokół centralnego miejsca szkolenia; obecnie należą do najlepszych w swoich regionach;
• W kolejnych latach dzieci szkolone w programie zaczęły się pojawiać na ogólnopolskich zawodach dziecięcych i stopniowo uzyskiwać coraz lepsze wyniki sportowe;
• W maju 2017 Mistrzem Polski w kategorii Under 13 został 10-latek szkolony w naszym programie;
• Wśród dzieci należących do szerokiej czołówki kraju mamy zawodników grających różnymi stylami: obustronnym atakiem topspinowym uchwytem dłoniowym, atakiem szybkim i topspinowym uchwytem dłoniowym, obustronnym atakiem uchwytem piórkowym, aktywną obroną podcięciem itp.;
• W maju 2017 mała grupa dzieci z programu debiutuje w turnieju Cadet Challange w Cetniewie;
• W 2016 rozpoczęliśmy współpracę z Polską Superligą, aby stworzyć sieci szkółek wokół wszystkich czołowych klubów w Polsce;
• Program FUNdamenty to rozwijanie zupełnie innej kultury, tworzenie zdrowych relacji między ludźmi, przenoszenie rozmów na inny poziom;
• Zarówno dzieci jak i trenerzy, z różnych części kraju, mają poczucie wspólnoty, lubią ze sobą trenować, pracować, współzawodniczyć i spędzać razem czas wolny;
• W programie mamy grupę pasjonatów, którzy kochają to co robią i widzą w tym sens;
• Historię rozwoju programu oraz dokumentację różnych akcji można śledzić na stronach integralnego tenisa stołowego: www.integralnytenisstolowy.com oraz na facebook’u;
• Do tej pory program rozwijał się jako prototyp na małą skalę, ale obecnie pracujemy z PZTS nad przeniesieniem programu na skalę ogólnopolską;
• W trakcie realizacji programu w latach 2010-2017 zebrano i zarejestrowano ogromny materiał w formie tysięcy klipów wideo, nagrań audio, map umysłowych, zdjęć itp.; nie mieliśmy do tej pory możliwości opracowania go;
• Z naukowego punktu widzenia rozwijany integralny model szkolenia dzieci w wieku 6-12 lat, wymaga przeprowadzenia gruntowniejszych badań – dokładniejszego opracowania, z użyciem metod ilościowych, analizy systemowej itp.

5. Bibliografia

[1].   Balyi, I., Way, R., & Higgs, C. (2013). Long-term athlete development. Human Kinetics.

[2].   Beck, D., Cowan, C., (1996). Spiral dynamics mastering values, leadership and change. Blackwell.

[3].   Bompa, T., Carrera, M., (2015). Conditioning young athletes. Human Kinetics.

[4].   Colvin, G., (2008). Talent jest przeceniany. MT Biznes.

[5].   Fellke, J., (2003). J-O.Waldner. When feeling decides. Sportforlaget

[6].   Gadal, M., (1997). Train to win. Ottawa, Ontario.

[7].   Grycan, J. (2009). System szkolenia w Polskim Związku Tenisa Stołowego. PZTS.

[8].   Grycan, J., (2007). Integralny tenis stołowy. Kraków.

[9].   Hudetz, R., (2005). Tenis stołowy 2000. (Polish edition). Modest Sp. z o.o

[10].           Hudetz, R., Kondric., M., Karkovic, N., (2006) Table tennis basic exercises in table tennis training. Radenci-Zagreb. Tibhar.

[11].           Kondric, M., Furjan-Mandic, G., (2006). Table tennis physical preparation. Radenci-Zagreb. Tibhar.

[12].           Kondric, M., Hudetz, R., Karkovic, N., (2006). Table tennis many balls training. Radenci-Zagreb. Tibhar.

[13].           Kondric, M., (1996). The expert system for orientation of children into table tennis in Republic of Slovenia. ITTF Sciences, No 3(1996).

[14].           Leonard, G., (1992). Mastery. The keys to long-term fulfillment. A Plume Book.

[15].           Li, T., (2011). Table tennis university. Xtreme Table Tennis.

[16].           Liang, ZH., (1985). Youguanpingpangqiu jishuxunlian he zhanshuxunlian qufengde yanjiu. Zhongguo Tiyu Keji.

[17].           Liu, JH., and others, (2010). Pingpangqiu jiaoxue yuxunlian. Renmintiyuchupianshe

[18].           Liu T.Y., (2015). Pingpangqiu jiuji xunlian neirong yu dabiaobiaozhun.

https://www.youtube.com/watch?v=NsDYadcz6rY&list=PLYbRscEONpFG8ICP1jPTzQqNulQ5USmf4

[19].           Malagoli, L.I, Rocco, D.M., Franco, M., (2011). Performance indicators in table tennis: a review of the literaturę. ITTF-SSC 2011.

[20].           Malheiro, F., (2005). An analysis of the young table tennis players in the training centers of the Portuguese table tennis federation. ITTF-SSC 2005.

[21].           Masato, O., (2009). Pingpangqiu Xunlian 100 Ke. (Chinese edition). Jilin Kexue Chupianshe.

[22].           Molodzoff, P., (2008). Advanced coaching manual. ITTF

[23].           Ochiana, N., Ochiana, G., (2010). Proposal for rationalizing the initiation and training activities for beginners in table tenis by means of the instructional project. ITTF-SSC 2010.

[24].           Rudniański, J.; (1985). O dobrym wychowaniu i kształceniu. WSiP Warszawa.

[25].           Salem-Schatz,S.; Ordin,D.; Mittman,B.; Guide to the after action review. https://www.cebma.org/wp-content/uploads/Guide-to-the-after_action_review.pdf.

[26].           Scharmer, O., Kaufer, K.; (2013). Leading from the emerging future. From ego-system to eco-system economies. BK San Francisco.

[27].           Sklorz, M., Michaelis, R., (2008). Pingpangqiu cong rumen dao shizhan. (Chinese edition). Beijing Tiyudaxue Chupianshe.

[28].           Springer, E.T., (1999). Action research. Sage Publications

[29].           Stihec, J., Vid, I., Kondric, M., Mateja, V., Karpljuk, D., (2007). Table tennis as selected sport in Slovenian primary schools. ITTF-SSC 2007.

[30].           Su, PR., (2009). Xiandai pingpangqiuyundong jiaoxue yuxunlian. Renmin tiyu chupienshe.

[31].           Su, Y.Y., (2011). Factors of table tennis teams’ organizing and training at the primary schools in Kaohsiung City. ITTF-SSC 2011.

[32].           Syed, M., (2010). Bounce. How champions are made. Fourth Estate. London.

[33].           Tepper, G., (2007). ITTF-PTT level 1 coaching manual. ITTF.

[34].           Wang, J.C., (2005). The present situation and prospect of talent identification of table tennis players in China. ITTF-SSC 2005.

[35].           Wu, H.Q., (2005). Research on the principles of Chinese table tennis training. ITTF-SSC 2005.

[36].           Wu, HQ., Zhang, XP., (2008). Zhongguo pingpangqiu jingjizhisheng guilu dekexue yanjiu yuchuanxin shizhan. Renmin tiyu chupianshe.

[37].           Wu, T.C., (2005). Analysis of the China table tennis team under the national sports system. ITTF-SSC 2005.

[38].           Wu, T.C., Chiu, C.W., (2005). Traits analysis of top ranking table tennis players. ITTF-SSC 2005.

[39].           Wu, T.C., Su, P.R., (2005). The strategic research on the development of athletic table tennis in Taiwan. ITTF-SSC 2005.

[40].           Wu, T.C., Su, P.R., (2010). How to coach world-class athletes of table tennis. ITTF-SSC 2010.

[41].           Xue, RK., (2008). Xiandai pingpangqiu jiben jishu. Renmin tiyu yinxiang chubanshe.

[42].           Zeng, H.Z., (2010). Teaching and practicing of table tennis. A complete table tennis curriculum. Lambert Academic Publishing.

[43].           Zhang, XP., Zhang, JR., (2008). Da hao pingpangqiu. Beijing Science-Education Audiovisual Publishing House.

[44].           Zhao, X., (2006). Genwo xue pingpang. Beijingshi qingshaonian yinxiang chubanshe.

linki do biuletynu z Kongresu (autorzy i tytuły artykułów):